Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku

Wehikuł Czasu. Historia, pamięć, wyobraźnia

Wehikuł Czasu. Historia, pamięć, wyobraźnia

Przed wiekami artyści malarze używali przy pracy prostego urządzenia zwanego camera obscura. Urządzenie to składało się z poczernionego wewnątrz pudełka z małym otworkiem i ekranu, na który rzutowany był obraz. Pozwalało ono uchwycić fragment krajobrazu lub pejzażu miasta we właściwej perspektywie. O ile prostsze byłyby nasze poszukiwania historyczne, gdybyśmy mogli, choćby przez chwilę, przez małą dziurkę w camera obscura zajrzeć w przeszłość?

Zdaniem pomysłodawców wystawy „Wehikuł Czasu” takim otworkiem, przez który widać to, co przeminęło jest wyobraźnia. Używając jej, uczniowie I LO im. Adama Mickiewicza w Białymstoku i Gimnazjum im. Ks. Wacława Rabczyńskiego w Wasilkowie odtworzyli w swych pracach świat, którego już dawno nie ma – ulice, warsztaty, targi, domy i ludzi w wielokulturowych miasteczkach przedwojennej Polski. Są tu żydowscy kupcy, umundurowani żołnierze i policjanci, barwny tłum kłębiący się wokół drabiniastych wozów na rynku, warsztaty rzemieślnicze, świątynie, tramwaje… Wykonane różnymi technikami prace składają się z fragmentu archiwalnej pocztówki oraz „całej reszty” dodanej z wyobraźni przez młodych twórców. I tak, handlarz ze swym przenośnym kramem w małej walizeczce staje się w wizji młodego artysty mędrcem czytającym księgę, a tłum na targu przedstawiony zostaje jako kolejka do teatru. Powie ktoś – to nie tak, w tym zadaniu dodano zbyt dużo od siebie, tak faktycznie nie było! Ale jak inaczej zaglądać w przeszłość, jeśli nie poprzez nieliczne jej ślady, ocalałe pamiątki i… wyobraźnię?

Użyte w warsztatach z młodzieżą archiwalne fotografie pochodzą z kolekcji pana Dariusza Haponika. Warsztat przeprowadzili Katarzyna Niziołek i Radosław Poczykowski z Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku w ramach projektu „Szlak Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku”.

Radosław Poczykowski. Pamięć i wyobraźnia

Wykład i prezentacja multimedialna otwierające wystawę „Wehikuł Czasu. Historia, pamięć, wyobraźnia” traktować będzie o opisanym po raz pierwszy przez francuskiego myśliciela Maurice’a Halbwachsa fenomenie pamięci społecznej i jej złożonych związkach z ludzką wrażliwością i wyobraźnią. W prezentacji chciałbym omówić główne idee badaczy zajmujących się zbiorowymi wyobrażeniami o przeszłości, a także opisać różnicę między pamięcią, a historią. Wykład zamknie refleksja nad drogami interpretacji przeszłości z użyciem wyobraźni na przykładzie projektów, w których uczestniczyłem „Szlak Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku” i „Supełek – chronimy pamięć naszego miasteczka.”

Organizatorzy: Centrum im. Ludwika Zamenhofa oraz Fundacja UwB

Centrum im. Ludwika Zamenhofa
15-062 Białystok
ul. Warszawska 19
tel. (85) 67 67 367