Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku

13x13 na Węglowej

13 kwietnia poznamy 13 oryginalnych pomysłów na “nowe życie” chłodni.

Tego dnia zapraszamy na Węglową (magazyn 10), gdzie od godz. 14.00 można będzie obejrzeć efekty studenckiego konkursu artystyczno-architektonicznego “Odmrażamy chłodnię”, a o godz. 16.30 poznać autorów prac, spotkać się z członkami komisji konkursowej i podyskutować na temat możliwości zachowania tego unikatowego modernistycznego obiektu.

Białostocka chłodnia powstała w latach 50. XX w. Surowa forma, żelbeton, z którego została zbudowana, szare, szorstkie tynki i widoczne w materiale odciski szalunku pozwalają umieścić budynek w szeregu nielicznych w Polsce realizacji brutalistycznych (tzw. beton brut). Chłodnia do dziś zachowała swój pierwotny kształt! Od blisko roku PMB S.A. dąży do wyburzenia chłodni i sprzedaży zajmowanego przez nią terenu, na którym miałyby powstać bloki. Według opinii Narodowego Instytutu Dziedzictwa chłodnia powinna zostać uznana za zabytek. Jej instytucjonalnej ochrony domagają się także architekci, urbaniści, historycy, zabytkoznawcy, miejscy aktywiści i mieszkańcy miasta. Otwarty list w sprawie ochrony wartości kulturowych budynku chłodni wystosowały do prezydenta miasta, rady miejskiej i wojewódzkiego konserwatora zabytków białostockie oddziały Stowarzyszenia Architektów Polskich, Towarzystwa Urbanistów Polskich i Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, a także Podlaska Izba Architektów i Wydział Architektury Politechniki Białostockiej. Blisko 200 osób podpisało zainicjowaną przez Fundację UwB petycję w tej sprawie. W listopadzie 2012 r. konserwator wykreślił jednak chłodnię z ewidencji zabytków i umorzył wszczęte wcześniej postępowanie zmierzające do wpisania budynku do rejestru zabytków. Aktualnie byt chłodni zależy od miasta i utrzymania jej ochrony na mocy zapisów planu zagospodarowania przestrzennego.

Konkurs “Odmrażamy chłodnię” zorganizowała Fundacja Uniwersyteu w Białymstoku we współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki Białostockiej. Konkurs miał na celu ożywienie dyskusji na temat przyszłości tego zagrożonego wyburzeniem budynku. Prace konkursowe przedstawiają różne koncepcje jego adaptacji – dla celów artystycznych, kulturalnych, edukacyjnych, społecznych, rekreacyjnych, a nawet medycznych. Podkreślają jego architektoniczne walory, a jednocześnie dostarczają konkretnych pomysłów na zachowanie tego unikatowego gmachu.

Prace oceniali: Romuald Loegler, Małgorzata Dolistowska, Tomasz Kukawski, Kobas Laksa, Bogdan Pszonak, Mirosław Siemionow i Monika Szewczyk.

Konkurs objął honorowym patronatem Prezydent Miasta Białegostoku.